Władysławowo – z Wielkiej Wsi do miasta

Władysławowo – z Wielkiej Wsi do miasta nad falą

Historia o miejscu, które przeszło drogę od rybackiej osady do nowoczesnego kurortu nad Bałtykiem. O ludziach, historii i falach, które wciąż piszą nowe rozdziały.

Władysławowo. Dziś dla wielu to wakacyjny kierunek z morską bryzą, falochronem i pyszną rybą. Ale ta miejscowość, zanim stała się tym, czym jest, miała zupełnie inne imię i historię pełną zmian, odwagi i strategicznych decyzji.

Od Wielkiej Wsi po Großendorf

Zanim pojawiła się nazwa Władysławowo, miejscowość nosiła nazwę Wielka Wieś (niem. Großendorf) – aż do 1952 roku. Znajduje się w województwie pomorskim, bezpośrednio nad Morzem Bałtyckim oraz Zatoką Pucką, co czyni ją wyjątkowym miejscem na mapie polskiego wybrzeża. Dziś jednym z jej znaków rozpoznawczych są piękne kąpieliska i falochron, który pełni również rolę molo spacerowego.

Pierwsze ślady – Vela Ves i sąsiednie wsie

Pierwsze wzmianki o tym miejscu pojawiają się już w dokumentach z XII i XIV wieku. Wspomina się tam o rybackiej osadzie o łacińskiej nazwie Vela Ves, co oznacza właśnie Wielką Wieś. W tamtym czasie istniały też sąsiednie wsie: Cetniewo i Poczernino, które z czasem zostały wchłonięte przez rozwijające się miasto.

Strategiczne miejsce dla króla

W 1638 roku Sejm Rzeczypospolitej podjął decyzję o wzmocnieniu obronności wybrzeża i budowie floty wojennej na Zatoce Puckiej. Król Władysław IV Waza zlecił budowę fortów: Władysławów i Kazimierzów, a nieco dalej – także fortu Władysławowo, który zapisał się na kartach historii jako zaczątek dzisiejszej nazwy miasta.

Hallerowo – generał, który pokochał morze

W 1920 roku generał Józef Haller przybył do Wielkiej Wsi. Po morskich rejsach kutrem po Bałtyku postanowił nabyć – przez pośrednictwo jednego ze swoich oficerów – 20 hektarów nadmorskiej ziemi. Tak powstała osada Hallerowo, nazwana na cześć generała. Liczyła wtedy 641 mieszkańców i szybko zyskała na znaczeniu.

W 1927 roku wybudowano tu przystanek kolejowy „Hallerowo”, jednak już po dwóch latach zamieniono go na „Wielka Wieś – Hallerowo” i zamknięto.

Narodziny miasta z morskiej siły

Przełomowym momentem było powstanie portu rybackiego w 1938 roku. Został on nazwany Władysławowem, na cześć króla Władysława IV, i szybko stał się sercem całego regionu. To wokół niego zaczęło koncentrować się życie mieszkańców i przyjezdnych.

1 lipca 1952 roku trzy dotychczas niezależne jednostki – Wielka Wieś, Hallerowo oraz osada portowa – zostały połączone w jedną całość: Władysławowo. Dwa lata później miejscowość uzyskała status osiedla, a w 1963 roku – prawa miejskie.

🔧 Port we Władysławowie – serce miasta i symbol niezależności

Powstanie portu rybackiego we Władysławowie to nie tylko lokalne wydarzenie, ale też ważny punkt w dziejach II Rzeczypospolitej. Polska, jako młode państwo, które odzyskało niepodległość po latach zaborów, inwestowała intensywnie w rozwój dostępu do morza i nowoczesną infrastrukturę wybrzeża.

Budowa portu rozpoczęła się w 1936 roku, a już dwa lata później – w 1938 – nastąpiło jego uroczyste otwarcie. Był to moment przełomowy dla całego regionu. Port nie tylko wzmocnił pozycję Władysławowa jako osady rybackiej, ale stał się też impulsem do powstania nowej jednostki administracyjnej i w konsekwencji – nadania praw miejskich.

W kolejnych dekadach port był sukcesywnie modernizowany. W latach 1986–1996 dokonano dużej inwestycji infrastrukturalnej:
– powstał nowy falochron północny,
– zmodernizowano nabrzeże wyładunkowe,
– przebudowano pomosty postojowe dla kutrów i łodzi,
– przeprowadzono rekonstrukcję falochronu wschodniego.

Dzięki tym działaniom port zyskał na znaczeniu jako miejsce nie tylko dla rybaków, ale też dla turystyki, rekreacji i rozwoju gospodarczego. Dziś jego widok – z kutrami, mewami i falami uderzającymi o umocnienia – to jedna z ikon Władysławowa.

Nowy rozdział od 2015 roku

Ostatnia znacząca zmiana administracyjna miała miejsce 1 stycznia 2015 roku, kiedy to Władysławowo przekształcono z gminy miejskiej w gminę miejsko-wiejską. Oznaczało to wyłączenie z granic miasta kilku okolicznych miejscowości, którym nadano status wsi. Tak zakończył się jeden etap historii, a rozpoczął kolejny – z jeszcze większym szacunkiem do lokalnych korzeni i tożsamości.

Ale to nie koniec historia tworzy się dalej 🙂
na kolejnych blogach skupimy się na elementach historii Władysławowa i okolic.
ale nic nie stoi na przeszkodzie aby wpaść osobiście do Władysławowa i dotknąć i zobaczyć osobiście.

Zapraszamy do Sargusa